کودکان در دوران خردسالی ممکن است به بسیاری از بیماری ها دچار شوند که تشخیص به موقع آن میتواند کمک زیادی به سلامت آنها در دوران بزرگسالی داشته باشد. یکی از این موارد، مشکلات چشم کودکان است.
ضعیفی چشم، تنبلی چشم، انحراف چشم و … از رایج ترین مشکلات دوران کودکی هستند که اگر به موقع تشخیص داده و درمان شوند، در بسیاری موارد قابل رفع شدن هستند. از آن جایی که روند بینایی کودکان تا نوجوانی در حال پیشرفت است، این سنین در درمان مشکلات بینایی بسیار کلیدی و مهم هستند. به گفته برخی از پزشکان، حتی استفاده از عینک طبی و برخی راه حل های دیگر ممکن است روند بینایی را بهبود بخشد و مشکل کودک شما را رفع کند. در این مقاله راه های تشخیص ضعیفی چشم کودکان و نحوه جلوگیری از آن بررسی شده است.
بسیاری از بیماری های چشم کودکان با استفاده از عینک طبی مناسب کودکان و عدسی مناسب قابل درمان است.
با شروع فصل مدرسه و آماده شدن جهت حضور در کلاس های درس یکی از نکاتی که والدین باید به آن توجه ویژه داشته باشند معاینه چشم آنهاست. توانایی دیدن میتواند در یادگیری کودکان بسیار موثر باشد و گاهی تشخیص ندادن به موقع ضعف بینایی در کودکان ممکن است بر روی تحصیل آن ها نیز تاثیر منفی بگذارد. پس بهتر است علائمی که ممکن است نشانه های ضعف دید درکودکان باشد را بدانیم.
نشانه های ضعیفی چشم کودک شما
- جمع کردن چشم: ریز کردن یا جمع کردن چشم یکی از اولین نشانه های ضعیفی چشم در کودکان است. درواقع کودک با ریز کردن چشم خود سعی میکند بر روی چیزی تمرکز کند تا آن را واضح تر ببیند.
- کج کردن سر برای دریافت زاویه دید بهتر: گاهی اوقات ممکن است کودک موقع تماشای چیزی مثلا تلویزیون، سر خود را کج کند تا زاویه مناسب دید خود را پیدا کند. در واقع این هم یک نوع رایج از مشکلات بینایی کودکان است که به آن تنبلی چشم میگویند. تنبلی چشم در کودکان نیز بسیار مرسوم است که اگر به موقع تشخیص داده شود تا حد زیادی قابل رفع شدن می‌باشد.
- نزدیک شدن به تلویزیون: زمانی که کودک موقع تماشای تلویزیون خیلی به آن نزدیک میشود تا بتواند از نزدیک تلویزیون را مشاهده کند و یا موقع کتاب خواندن یا نوشتن سر خود را به دفتر و کتاب نزدیک میکند ممکن است دچار ضعف دید باشد و دید دور آن خوب نباشد و به اصطلاح چشم او ضعیف باشد. هر چقدر ضعیفی چشم کودک زودتر تشخیص داده شود بیشتر میتوان به او کمک کرد.
- مالیدن چشم ها: خستگی و درد چشم کودک میتواند نشانه ای از مشکلات بینایی او باشد. معمولا کودکان با مالش چشم خود سعی می‌کنند وضوح دید بهتری داشته باشند.
- سر درد: اگر کودک شما از سر درد های مکرر شکایت کرد، یکی از دلایل آن میتواند ضعیفی چشم کودکان باشد. مشکلات بینایی به چشم های او فشار می‌آورد و به همین دلیل دچار سردرد میشود.
تشخیص ضعیفی چشم کودکان در سنین کودکی بسیار اهمیت دارد. در این شرایط اولین کار شما این است که به یک متخصص چشم مراجعه کنید و چشمان فرزند خود را به او نشان دهید. با این کار از بروز مشکلات جدی تر در آینده نیز پیشگیری خواهید کرد. اهمیت ویژه معاینه چشم کودکان در آینده تحصیلی و کاری آنها تاثیرگذار است.
عیوب انکساری در کودکان
به صورت نرمال قرنیه و عدسی چشم انسان سطح صافی دارد و انحنای آنها در تمامی جهات یکسان است که این مسئله سبب کانونی شدن منظم پرتوهای نورانی روی سطح شبکیه می‌گردد و در نتیجه تصویر درک شده واضح می‌باشد ولی اگر سطح قرنیه و یا عدسی صاف نباشد و یا انحنا به صورت یکسان در تمامی سطوح آنها توزیع نشده باشد پرتوهای نورانی وارد شده به چشم به صورت دقیق و به درستی کانونی نمی‌شوند که این مسئله عیب انکساری نامیده میشود.
ضعف انکساری چشم یکی از رایج ترین مشکلات در بین کودکان ۷ تا ۱۲ سال است.
نزدیک بینی
در اصطلاح به کودکانی که دید نزدیک آن ها نرمال است ولی در دید دور مشکل دارند نزدیک بین میگویند. این مشکل در کودکان با تجویز عینک طبی رفع میشود.
دور بینی
کودکانی که دید دور آنها مشکلی ندارد و در دید نزدیک مشکل دارند دچار دوربینی هستند، پزشکان با تجویز عینک و عدسی نزدیک بینی این مشکل را در کودکان درمان می‌کنند.
آستیگماتیسم
اگر انحنای قرنیه و یا عدسی منظم نباشند پرتوهای نورانی به درستی انکسار پیدا نمی‌کنند و سبب ایجاد هاله روی تصویر تشکیل شده روی شبکیه و تاری دید چه در فاصله ی دور و چه در فاصله ی نزدیک میشوند که به آن آستیگماتیسم میگویند.
آستیگماتیسم معمولا در سنین کودکی ایجاد میشود که اغلب کودکانی که با مقادیر کم و یا متوسط آستیگماتیسم مواجه هستند خیلی متوجه تاری دید ایجاد شده نمی‌شوند و شکایتی ندارند اما آستیگماتیسم اصلاح نشده در سنین کودکی توانایی کودک را چه در محیط مدرسه و چه برای انجام فعالیت های ورزشی کاهش میدهد که این موضوع بار دیگر اهمیت چک آپ منظم چشم کودکان وانجام معاینات چشم پزشکی را یادآور میشود.
در برخی موارد، کودک ممکن است همزمان با آستیگماتیسم، نزدیک بینی یا دوربینی داشته باشد. این عیوب انکساری را معمولاً میتوان با یک عینک طبی بچگانه یا لنزهای طبی اصلاح کرد.
تنبلی چشم چیست؟
تنبلی چشم یا آمبلیوپیا که به معنای افت دید یک یا هر دو چشم می‌باشد که با ابزار اپتیکی مانند عینک یا لنز جبران نمی‌شود و به عنوان رایج ترین دلیل کاهش دید یکطرفه در کودکان شناخته میشود و طبق بررسی هایی صورت گرفته، شیوع آن حدود ۳% می‌باشد.
اگرتنبلی چشم کودکان بی توجه باشید و درمان نشود ممکن است باعث افت تحصیلی، افت یادگیری، کاهش کارایی هنگام انجام کار، عدم توانایی کارهای دقیق طولانی و … شود. بنابراین با تشخیص و درمان به موقع تنبلی چشم در سنین پایین تر میتوان از عواقب بینایی آن درسنین بالاتر هنگام کار و تحصیل جلوگیری کرد.
درمان تنبلی چشم
در بحث درمان تنبلی چشم مهم ترین مساله یافتن به موقع دلیل ایجاد تنبلی می‌باشد که در معاینات دوره ای توسط اپتومتریست مشخص میشود که بعد از یافتن دلیل به وجود آمدن آن میتوان نسبت به درمان به موقع و پیشگیری از عواقب آن اقدام کرد. در برخی بیماران ممکن است تنها با تجویز عینک مناسب این عارضه در مدت زمان ۴-۶ ماه به طور کامل برطرف شود و یا با انجام ورزشهای چشمی و تحت نظر قرار گرفتن توسط اپتومتریست تنبلی چشم کودکان میتواند تحت درمان قرار بگیرد.
